Trong những năm qua, các thế lực thù địch không ngừng thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình” với tính chất ngày càng gay gắt, quyết liệt. Trong đó, tấn công trên mặt trận văn hóa, tư tưởng trong đồng bào dân tộc thiểu số được coi là “mũi đột phá”. Chúng coi đó là yếu tố quan trọng để tạo sức ép từ bên ngoài, đồng thời kích động các hoạt động chống phá từ bên trong. Cụ thể chúng tập trung vào một số nội dung sau:

Một là, chúng đánh tráo và đồng nhất khái niệm quyền dân tộc tự quyết là quyền của quốc gia – dân tộc với quyền của các dân tộc thiểu số để tuyên truyền, xuyên tạc nhằm làm cho đồng bào các dân tộc ngộ nhận rằng, quyền dân tộc tự quyết là quyền của riêng đồng bào các dân tộc thiểu số. 

Từ đó, chúng tìm cách kích động, lôi kéo đồng bào dân tộc đòi “quyền dân tộc tự quyết, tự quản”, đòi thành lập nhà nước riêng, thoát ly khỏi sự quản lý của Nhà nước, phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc như: “Nhà nước Tin lành Đề-ga” ở Tây Nguyên, “Nhà nước Mông” ở Tây Bắc… Qua đó nhằm hình thành các tổ chức đối lập với Đảng, Nhà nước ta. Bên ngoài, các tổ chức người Việt lưu vong ở nước ngoài như: “Hội người Mông thế giới”, “Hội người Thượng Đề-ga”… tích cực móc nối, tài trợ, chỉ đạo số đối tượng trong nước thu hút, tập hợp lực lượng, hình thành nhen nhóm phản động gây mất ổn định chính trị ở địa phương.

Hai là, lợi dụng các vấn đề về lịch sử, đất đai và cuộc sống khó khăn của một bộ phận đồng bào dân tộc thiểu số để vu cáo Đảng, Nhà nước ta “phân biệt đối xử”,“đàn áp người dân tộc tiểu số”, ép người dân tộc thiểu số phải “bỏ đạo, bỏ văn hoá dân tộc”… để kích động, lôi kéo người người dân tộc thiểu số biểu tình, bạo loạn, xâm phạm an ninh chính trị, trật tự xã hội. 

Các thế lực thù địch còn triệt để lợi dụng sơ hở, thiếu sót trong thực hiện chính sách dân tộc, tôn giáo, giải quyết khiếu nại tố cáo… ở vùng dân tộc thiểu số để mua chuộc, lôi kéo những phần tử xấu và gây mất ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Chúng còn lợi dụng sự thoái hóa, biến chất của một bộ phận cán bộ, đảng viên; triệt để xoáy sâu tâm lí và sự dồn nén bức xúc do số cán bộ, đảng viên này gây ra với đồng bào để tuyên truyền, xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phủ nhận thành tựu công cuộc đổi mới nhằm làm cho nhân dân mất niềm tin vào Đảng, Nhà nước. 

Ba là, lợi dụng kênh ngoại giao song phương, đa phương, hợp tác quốc tế với Việt Nam để lồng ghép vấn đề “cải thiện dân chủ, nhân quyền” trong các nội dung hợp tác với nước ta; gây sức ép về vấn đề quyền của người dân tộc thiểu số, đòi “quyền dân tộc tự quyết” cho các nhóm dân tộc thiểu số trong quan hệ với Việt Nam. 

Các thế lực thù địch còn thông qua tiếp xúc, làm việc với các cơ quan chức năng để tán phát, truyền bá các tài liệu, văn bản như: Thư ngỏ, Thông cáo báo chí… hoặc gửi kháng thư tới các lãnh đạo Đảng, Nhà nước nhằm xuyên tạc tình hình dân chủ, nhân quyền, trong đó có quyền của người dân tộc thiểu số ở trong nước, qua đó, hòng hạ thấp uy tín Việt Nam trên trường quốc tế. 

Bốn là, triệt để lợi dụng trình độ dân trí còn hạn chế, phong tục, tập quán lạc hậu của đồng bào các dân tộc thiểu số để “tôn giáo hóa” các vùng dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, tập trung vào địa bàn Tây Bắc, Tây Nguyên. Chúng lập ra các “tôn giáo riêng” cho đồng bào dân tộc thiểu số như “Tin lành Đề-ga” ở Tây Nguyên; “Tin lành của người Mông” ở Tây Bắc…

Qua đó, hòng tập hợp, lôi kéo đồng bào dân tộc đi theo các tôn giáo rồi dùng thần quyền, giáo lý để nắm và khống chế quần chúng, chi phối các địa bàn, hình thành lực lượng đối trọng với chính quyền. Thông qua tôn giáo dụ dỗ đồng bào cản trở việc thực hiện chính sách, pháp luật, gây mất ổn định chính trị, xã hội ở địa phương.

Trước tình hình trên, để chủ động trong việc triển khai biện pháp phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn các vụ việc phức tạp ngay từ cơ sở trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Cấp ủy, chính quyền các cấp, cán bộ, đảng viên cần tập trung một số nội dung trọng tâm sau:

Thứ nhất, tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về quyền của đồng bào các dân tộc thiểu số. Trong đó, tập trung tuyên truyêng âm mưu, thủ đoạn lợi dụng vấn đề dân tộc thiểu số của các thế lực thù địch chống phá Việt Nam; vận động đồng bào tự giác, tích cực thực hiện các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về dân tộc, tôn giáo.

Thứ hai, tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về những chính sách mới bổ sung, hoàn thiện và thành tựu đã đạt được trong việc đảm bảo quyền con người ở Việt Nam, trong đó có quyền của đồng bào các dân tộc thiểu số. Quá trình thực hiện cần kết hợp chặt chẽ giữa tuyên truyền đối nội và tuyên truyền đối ngoại, tận dụng thế mạnh của các kênh ngoại giao, đối thoại, hợp tác làm cho cộng đồng quốc tế, kiều bào ta ở nước ngoài hiểu đúng quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước .

Thứ ba, không ngừng chăm lo xây dựng, củng cố, kiện toàn hệ thống chính trị ở các địa bàn vùng dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, ưu tiên bồi dưỡng, sử dụng cán bộ người dân tộc thiểu số. Cần chú trọng nâng cao hiệu lực hoạt động của Mặt trận Tổ quốc trong giám sát, phản biện xã hội, đấu tranh phòng, chống tệ quan liêu, tham nhũng, nhằm xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc vững mạnh, góp phần làm cho mối liên hệ giữa Đảng, Nhà nước và chính quyền các cấp với đồng bào các dân tộc ngày càng gắn bó khăng khít.

Thứ tư, thường xuyên làm tốt công tác nắm tình hình, kịp thời phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn âm mưu, hoạt động lợi dụng quyền của người dân tộc thiểu số để phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc, chống phá cách Đảng, Nhà nước. Đặc biệt, phải giải quyết triệt để, kịp thời các “điểm nóng”, các mâu thuẫn, khiếu kiện ngay từ cơ sở, không để kéo dài, lây lan, nhất là các vấn đề nhạy cảm liên quan đến dân tộc, tôn giáo phải tính toán, cân nhắc thời điểm phù hợp, đảm bảo yêu cầu đặt ra, không sơ hở để các thế lực thù địch lợi dụng vu cáo, xuyên tạc.