Trong thời đại số hóa và kết nối toàn cầu, việc lộ thông tin cá nhân trên không gian mạng đã trở thành một vấn đề phổ biến, tạo ra những tác động tiêu cực đối với cá nhân về quyền riêng tư và an toàn của xã hội. Mỗi bước đi, mỗi tương tác trên mạng có thể tạo điều kiện cho các đối tượng xấu tìm cách truy cập, thu thập thông tin để thực hiện các hành vi xấu, thậm chí chiếm đoạt tài sản của người khác. Hiểu rõ các nguy cơ tiềm tàng và biết cách hạn chế sẽ giúp người dân bảo vệ thông tin cá nhân của mình một cách hiệu quả.

Hiện nay, việc vô tình chia sẻ thông tin cá nhân rộng rãi trên mạng xã hội khi tham gia các hoạt động giao dịch, đặt hàng online hoặc sử dụng các ứng dụng không chính thống, sẽ tạo cơ hội cho đối tượng khác thu thập thông tin cá nhân để tiến hành các hành vi chiếm đoạt tài sản và gây ra những hậu họa không ngờ đối với cá nhân. Nguy cơ này không chỉ tồn tại trong việc mua bán trực tuyến mà còn bao phủ nhiều khía cạnh khác của cuộc sống, từ các chương trình khuyến mãi đến việc vay tiền trả góp.

Thông tin cá nhân không chỉ giới hạn ở tên, địa chỉ, và số điện thoại. Nó còn bao gồm tất cả các thông tin liên quan đến một cá nhân, bất kể nhỏ nhặt như thói quen, mối quan hệ, tài khoản ngân hàng… Những dữ liệu này thường được người dùng cung cấp khi tham gia các ứng dụng và trang web. Tuy nhiên, việc cung cấp thông tin này một cách vô thức và không kiểm soát có thể tạo điều kiện cho tội phạm mạng lợi dụng thực hiện các hành vi phạm pháp.

Vấn đề đạt ra là người dân thường vô tình làm lộ thông tin cá nhân, như: việc chia sẻ số điện thoại, tên tài khoản trên các mạng xã hội thường dẫn đến tin nhắn rác, quảng cáo không mong muốn hoặc việc lựa chọn sử dụng ứng dụng không uy tín, trang web không rõ nguồn gốc làm lộ lọt thông tin cá nhân cũng tạo điều kiện cho các kẻ xấu thu thập thông tin cá nhân. Các ứng dụng và trang web không tin cậy có thể thu thập thông tin cá nhân một cách trái phép và sử dụng cho mục đích không lành mạnh. Người dân cũng thường công khai thông tin cá nhân như số điện thoại trên các diễn đàn mua bán hàng hóa, đặc điểm này làm cho thông tin của họ dễ dàng rơi vào tay kẻ xấu hoặc đăng nhập bằng tài khoản Facebook cho các ứng dụng thứ ba mà không biết rằng họ đang cho phép ứng dụng truy cập dữ liệu cá nhân trên mạng xã hội.

Để hạn chế nguy cơ lộ thông tin cá nhân, người dân cần thực hiện một số biện pháp cẩn trọng như: (1) Hạn chế chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng và cung cấp thông tin chỉ khi cần thiết; nên sử dụng các ứng dụng và trang web có nguồn gốc đáng tin cậy, tránh đăng nhập bằng tài khoản mạng xã hội cho các ứng dụng thứ ba. (2) Thay vì cung cấp thông tin cá nhân chính xác, nên sử dụng email hoặc tài khoản riêng không chứa thông tin quan trọng, cần hạn chế truy cập vào các trang web không rõ nguồn gốc và không bấm vào các đường dẫn không rõ nguồn. (3) Thường xuyên sử dụng phần mềm diệt virus và diệt mã độc, thay đổi mật khẩu định kỳ để tăng cường bảo mật; khi xác thực bảo mật 2 yếu tố, nên sử dụng các phương thức an toàn như ứng dụng tạo mã xác thực. (4) Khi phát hiện thông tin cá nhân của bản thân bị kẻ xấu sử dụng vào mục đích vi phạm pháp luật (lừa đảo, bôi nhọ hình ảnh…) cần thu thập tài liệu, hình ảnh vi phạm và báo cho cơ quan Công an xác minh, xử lý theo quy định của pháp luật. Nâng cao ý thức về bảo mật thông tin cá nhân và thực hiện các biện pháp bảo vệ, từ đó làm hạn chế tối thiểu nguy cơ lộ thông tin cá nhân trên không gian mạng.

Tóm lại, nguy cơ lộ thông tin cá nhân trên không gian mạng đã trở thành một thách thức đáng kể trong xã hội hiện đại. Việc nhận thức về các nguy cơ tiềm ẩn và thực hiện các biện pháp bảo mật là cách để người dân tự bảo vệ thông tin cá nhân và đảm bảo an toàn cho bản thân cũng như xã hội trước những hậu quả không mong muốn.